Recensies

Boetekleed van Ian McEwan

Ian McEwan is een Britse schrijver, als zoon van een militair officier heeft hij een groot deel van zijn jeugd in het buitenland doorgebracht. Hij debuteerde met een bundel van verschillende korte verhalen First Love, Last Rites. Hij heeft nog enkele andere bekende verhalen geschreven zoals: The Comfort Strangers, The Cement Garden, ... Het is een boek waaraan een prachtig liefdesverhaal is verbonden, er bevat ook spanning en enkele belangrijke levenslessen.

Het verhaal start op een warme zomerdag, Briony Tallis, (een van de hoofdpersonages) woont samen met haar familie in een groot landhuis in Surrey. Haar vader is echter bijna nooit thuis en haar moeder bevindt zich vaker in bed dan bij haar kinderen door een vervelende migraine. Briony zelf is een fervent schrijfster en was aan het begin van het verhaal een toneelstuk aan het schrijven voor haar broer Leon. Het zou worden opgedragen door Briony, enkele van haar neefjes en haar nicht. Dit werd, ondanks de grote inspanningen die werden geleverd, nooit opgedragen door enkele ingrijpende gebeurtenissen.

Robbie Turner, een oude schoolvriend van Briony's zus Cecilia is een van deze vele problemen. Hij heeft stiekem toch wel gevoelens voor Cecilia en Briony wordt hier steeds op de verkeerde momenten mee geconfronteerd. Zo krijgt ze een briefje te lezen waarin Robbie zijn liefde aan Cecilia verklaart maar dit op een iet wat erotische manier. Briony wordt hierdoor afgeschrikt maar Cecilia geraakt hier opgewonden van en als ze dan later die dag de liefde bedrijven in de bibliotheek, krijgt Briony dit te zien en groeit haar haat ten opzichte van Robbie meer en meer.

Het eerste deel is het grootste deel van het boek en vindt plaats in een periode van (maar) 24 uur. McEwan beschrijft dit etmaal op een zeer gedetailleerde wijze met zeer veel oog voor detail en uit verschillende invalshoeken. Zo is er een passage aan de fontein waarin Robbie en Cecilia aan het 'vechten' zijn en dat Cecilia tot slot haar kleren uit doet om dan in de vijver te springen. Deze passage krijgen we te lezen door de ogen van Cecilia maar ook door de ogen van Briony. Dit toont ons hoe de relaties tussen de verschillende personages zich verhoudt en welke misverstanden er ontstaan.

Het tweede deel van het boek gaat over Robbie Turner als soldaat tijdens de Wereldoorlog en in het derde deel bevinden we ons in een van de ziekenhuizen tijdens de oorlog. Briony is hier leerling-verpleegster en is haar identiteit als schrijfster zo goed als kwijt.  Haar zus is boos op haar door de verschillende misverstanden die zich hebben geuit. Ze moet po's legen en zalen kuisen, ze doet aan boetedoening...

Het verhaal is zeer uitgebreid en gedetailleerd. Ian McEwan schreef met heel lange zinnen en dit maakt het soms ingewikkeld om de verhaallijn vast te houden. Je kan al snel niet meer volgen of moet de zin enkele keren opnieuw lezen door de lengte of het gebruik van de toch iet wat moeilijkere woordenschat. Hij zorgt er ook voor dat je zijn beeld van het verhaal te zien krijgt. Bij andere boeken kan je soms nog een beetje gaan fantaseren over het uiterlijk of over het karakter van een van de personages. McEwan zorgt er door zijn gedetailleerde beschrijvingen voor dat je niet echt de kans krijgt om te gaan fantaseren of je bepaalde voorwerpen voor te stellen. Alles wordt duidelijk weergegeven.

Ik vond het persoonlijk wel een goed boek maar het is geen boek om te lezen ter ontspanning. Je moet er echt wel aandacht aan schenken en het in volle concentratie lezen anders ga je gebeurtenissen en zinnen verkeerd verstaan en wordt het nog moeilijker dan het al is. Wat me het meeste stoorde is het feit dat je niet zo heel veel vrijheid hebt in het boek. McEwan heeft, zoals ik eerder al vermeldde, ervoor gezorgd dat alles zo gedetailleerd wordt weergegeven en dat je op die manier meer gebonden bent aan de manier waarop hij het ziet dan je eigen visie op het boek. Je kan het niet meer echt op je eigen manier interpreteren.
Ik raad het mensen die graag lezen en de achterliggende betekenis van elke zin en gebeurtenis willen achterhalen zeker aan. Het is anderzijds helemaal geen boek voor iemand die vlak voor het slapengaan nog enkele hoofdstukjes wil lezen.